шпан
71ұрыс — (Түрікм.: Красн., Небид., Таш., Мары) соғыс. Өткен ұ р ы с кезінде туылған балам еді, әзір 18 жаста (Түрікм., Таш.). Рейімсіз (қ.) дұшпанға, күшейтелік ұ р ы с т ы («Жұм шы», 1.11.1942). [Түрікменше уруш (Рус. туркм. сл., 1956); өзб. уруш (Рус.… …
72ата — бұғы. Бұғының үлкені (еркегі). А т а б ұ ғ ы анадай жерде қаздиып қарауыл қарап тұр екен (Қаз. әдеб., 05.06.1987, 14). Ата жау. Ежелгі, байырғы жау, қанды қол дұшпан. Ата күші. этногр. Құдалық салтта жігіт жағы беретін жол жорағылардың бірі. Салт …
73етек — … 2. ауыс. Таудың етегіндегі (жазықтағы) ауыл отырған жер, кеңшар орталық д. м. Осы соңғы айдың ішінде бір ақ рет е т е к к е түстік (Ә. Асқаров, Таңд., 194). Етегіне жел тимеген. Күнәсіз, пәк, абыройлы. – Енді сіз осында тұрасыз. Кешке таман е т …
74зиыт — сын. жерг. Қас, өш, дұшпан …
75насріт — … Бұл сөзім алты алашқа таныс болсын, Азамат ермін десе, намыс болсын! Құдайым н а с р і т берсе, дұшпан оңай, Көптігі тұмадағы қамыс болсын! Мәшһүр Жүсіп, Шығ., 4, 37) …
76пәрмендендір — пәрменден етістігінен жасалған өзгелік етіс. (Еңбек – романдағы бірден бір негізгі тұлға, оның ең басты лейтмотиві. Жазушы жалпыхалықтық еңбектің әрбір адамды қуаттандырып, п ә р м е н д е н д і р і п, оның дұшпанға қарсы күресте өз орнын табуға… …
77теке — көзденді. Ала көзімен қарады, адырайды, ежірейді. Жүрегі шайлығып қалған сорлы қорқасоқтап кіріп еді, жоқ, мына құж қара бұған басқалардай т е к е к ө з д е н і п ежірейе қарамады (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 8). Теке түрікмендер. т ар. Түрікмендердің… …
78теңшеле — ет. сөйл. Салыстыру, салғастыру. Жақсылық жамандықпен т е ң ш е л е д і, Кім жүйрік, кім шабан екшеледі. Сатайдың сақасы өрде жатыр, Оны да көрген дұшпан сескенеді (Құланаян Құлмамбет, Сөзімнің., 106) …
